Çikolota Kisti Kısırlık Nedeni

Endometriozis, rahim  içi  tabakanın  rahim  dışı  organ  ve  dokularda da  bulunması  ile  karakterize  yaygın  bir  kadın  hastalığıdır. En sık  yerleşim  yeri, karın  zarı  ve  yumurtalıklardır. Çeşitli  derecelerde  adet  ve  kasık  ağrısı, ağrılı  ilişki   veya  kısırlık  sorunu  ile  hastalar  bize  başvurabilir.  Endometriozis  sıklığının  belirlenmesi  zordur. Çünkü  sinsi  bir  rahatsızlıktır. Tanı  koyduracak  belli  bir  tetkik  ve  radyolojik  incelemesi  yoktur. Tanı  ancak  laparoskopi  dediğimiz  kamera  ile  karın  içinin  gözlenmesi  şeklinde  olan  ameliyat  yöntemi  ile  konur.  Şikayeti  olmayan  kadınlarda  %2-22  oranında  gözlendiği  bildirilmiştir. Kısırlık  problemi  olan  bayanlarda  %20-50, kasık  ağrısı olan  bayanlarda  %40-50  oranında  görülmektedir. Günümüzde  endometriozis  hastalığının  kesin  sebebi  bilinmemektedir.

Endometriozis  dokusu, karın zarı, idrar  kesesi, barsak, akciğer  zarı  gibi  yerlerde  görülebildiği  gibi  yumurtalıkta da  olabilir. Çikolata  kisti, rahim  içi  tabakanın  yumurtalık  dokusu  içinde  olması  yani  endometriozisin  yumurtalıkta  yer  alması  ile  oluşur. Çikolata  kisti  içindeki  sıvı, koyu  kıvamlı  kahverengi  görünümdedir. Bu  sıvıyı  yumurtalıktaki  endometriozis  dokusu  üretmektedir. Yumurtalıktaki  çikolata  kistleri  tek  veya  çok odalı  olabilir. Kistin  çapı  (3cm)  büyüdükçe  odacık  sayısı  artmaktadır. Çikolata  kistini  olan  hastaların  yumurtalıklarında, gebelik  için  gerekli  yumurtanın  gelişim  yeteneği  azalmıştır. Çünkü  çikolata  kisti  yumurtalık  içindeki  yumurta  gelişimi  ile  ilgili  düzeni  bozmaktadır. Çikolata  kisti  olan hastalarda,  rahim  ve  yumurtalık  çevresinde  artan  bazı  maddeler  de  kısırlığa  sebep  olmaktadır. Sonuçta  çikolata  kistleri, kısırlık  sebepleri  arasında  yer  alır. Ayrıca  çikolata  kisti  ile  beraber  olan  endometriozis, tüplerde  yapışıklık  yaparak  veya  yumurtanın  yumurtalıktan  tüpe  alımını  olumsuz  yönde  etkileyerek  kısırlığa  sebep  olabilir. Sonuçta  gebe  kalma  potansiyelinde  azalma  beklenen  sonuçtur.

Çikolata  kistinin  tanısı  transvajinal  ultrason  ile  konulur. Ayrıca  tanıda  Manyetik  Rezonans  Görüntülemeden de  faydalanılabilir.

Çikolata  kistlerinin  tedavisi  cerrahidir. Cerrahi  yöntem; kistin  çıkarılması  veya  kistin  boşaltılıp,  duvarının  yakılması  şeklindedir. Cerrahi  yöntem; laparoskopik  (kapalı)  veya  laparatomik  (açık)  planlanabilir. Laparoskopik  (kapalı)  yöntem  sonrası  yapışıklık  ihtimali, açık  yönteme  göre  daha  azdır. Çikolata  kistinin  cerrahi  tedavisi  sırasında  yapılan  incelemede  tüplerde  yapışıklıklar  saptanırsa, bu  yapışıklıklar da  cerrahi  olarak  ortadan  kaldırılır. Çikolata  kistlerinin  cerrahi  olarak  tedavi  edilmesinden  sonra  gebe  kalma  oranları  yükselmektedir. Gebelik, cerrahi  sonrası  en  sık  olasılıkla  ilk  36  hafta  içinde  meydana  gelmektedir.

Yrd. Doç. Dr. Hakan PEKER

www.drhakanpeker.com

Kadın  Hastalıkları  ve  Doğum  Uzmanı