Çikolota Kisti Kısırlık Nedeni
Endometriozis, rahim içi tabakanın rahim dışı organ ve dokularda da bulunması ile karakterize yaygın bir kadın hastalığıdır. En sık yerleşim yeri, karın zarı ve yumurtalıklardır. Çeşitli derecelerde adet ve kasık ağrısı, ağrılı ilişki veya kısırlık sorunu ile hastalar bize başvurabilir. Endometriozis sıklığının belirlenmesi zordur. Çünkü sinsi bir rahatsızlıktır. Tanı koyduracak belli bir tetkik ve radyolojik incelemesi yoktur. Tanı ancak laparoskopi dediğimiz kamera ile karın içinin gözlenmesi şeklinde olan ameliyat yöntemi ile konur. Şikayeti olmayan kadınlarda %2-22 oranında gözlendiği bildirilmiştir. Kısırlık problemi olan bayanlarda %20-50, kasık ağrısı olan bayanlarda %40-50 oranında görülmektedir. Günümüzde endometriozis hastalığının kesin sebebi bilinmemektedir.
Endometriozis dokusu, karın zarı, idrar kesesi, barsak, akciğer zarı gibi yerlerde görülebildiği gibi yumurtalıkta da olabilir. Çikolata kisti, rahim içi tabakanın yumurtalık dokusu içinde olması yani endometriozisin yumurtalıkta yer alması ile oluşur. Çikolata kisti içindeki sıvı, koyu kıvamlı kahverengi görünümdedir. Bu sıvıyı yumurtalıktaki endometriozis dokusu üretmektedir. Yumurtalıktaki çikolata kistleri tek veya çok odalı olabilir. Kistin çapı (3cm) büyüdükçe odacık sayısı artmaktadır. Çikolata kistini olan hastaların yumurtalıklarında, gebelik için gerekli yumurtanın gelişim yeteneği azalmıştır. Çünkü çikolata kisti yumurtalık içindeki yumurta gelişimi ile ilgili düzeni bozmaktadır. Çikolata kisti olan hastalarda, rahim ve yumurtalık çevresinde artan bazı maddeler de kısırlığa sebep olmaktadır. Sonuçta çikolata kistleri, kısırlık sebepleri arasında yer alır. Ayrıca çikolata kisti ile beraber olan endometriozis, tüplerde yapışıklık yaparak veya yumurtanın yumurtalıktan tüpe alımını olumsuz yönde etkileyerek kısırlığa sebep olabilir. Sonuçta gebe kalma potansiyelinde azalma beklenen sonuçtur.
Çikolata kistinin tanısı transvajinal ultrason ile konulur. Ayrıca tanıda Manyetik Rezonans Görüntülemeden de faydalanılabilir.
Çikolata kistlerinin tedavisi cerrahidir. Cerrahi yöntem; kistin çıkarılması veya kistin boşaltılıp, duvarının yakılması şeklindedir. Cerrahi yöntem; laparoskopik (kapalı) veya laparatomik (açık) planlanabilir. Laparoskopik (kapalı) yöntem sonrası yapışıklık ihtimali, açık yönteme göre daha azdır. Çikolata kistinin cerrahi tedavisi sırasında yapılan incelemede tüplerde yapışıklıklar saptanırsa, bu yapışıklıklar da cerrahi olarak ortadan kaldırılır. Çikolata kistlerinin cerrahi olarak tedavi edilmesinden sonra gebe kalma oranları yükselmektedir. Gebelik, cerrahi sonrası en sık olasılıkla ilk 36 hafta içinde meydana gelmektedir.
Yrd. Doç. Dr. Hakan PEKER
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
Leave Your Comment