Premenstruel Sendrom (Adet Öncesi Gerginlik Sendromu)
Premenstruel sendrom (Adet öncesi gerginlik sendromu), beklenen adetten 10-15 gün önce başlayan ve adet bitene kadar devam eden duygu durum değişiklikleri (depresyon,anksiyete), uykusuzluk,gerginlik, göğüslerde hassasiyet, vücutta şişkinlik,yorgunluk, sıcak basmaları, iştah değişiklikleri, baş ve kasık ağrısı, konsantrasyon kusuru,sakarlık, ağlama krizleri gibi davranışsal değişiklikler gibi şikayetleri içeren sendromdur. Bu şikayetler eğer bayanlarda adetin ikinci yarısında ve de en az 2 siklus (adet dönemi) görülüyorsa adet öncesi gerginlik sendromu tanısı konulabilir. Kadınlar arasında %75 oranında görülür. %5’inde ciddi derecede olur.
Premenstruel sendromun (Adet öncesi gerginlik sendromu) tam olarak sebebi günümüzde bilinmemektedir. Adet öncesi gerginlik sendromu için önceleri östrojen/progesteron dengesizliği, aldosteron yükselmesi, prolaktin yükselmesi suçlanırken, son dönemde yapılan çalışmalar serotonin (mutluluk hormonu) önemli rol oynadığı gösterilmiş. Östrojen ve progesteronun her ikisi de serotonin aktivitesini azaltarak bu sendromda suçlanmaktadır. Ayrıca genetik yatkınlık da etkilidir.
Premenstruel sendrom (Adet öncesi gerginlik sendromu), yumurtalıkları düzenli çalışan, yumurtlaması olan bayanlarda görülür. En sık görülme yaşı 20’li yaşların sonraları ile 30’lu yaşların başlarıdır. Bu sendrom yumurtlama dönemi ve sonrasındaki hormonal aktiviteye bağlı olarak meydana geldiği için, yumurtlamanın olmadığı ergenlik ve menopoz döneminde görülmez.
Premenstruel sendromda (Adet öncesi gerginlik sendromu) duygu durum değişiklikleri (depresyon,anksiyete), uyku bozukluğu, psikolojik gerginlik, göğüslerde hassasiyet ve gerginlik, vücutta şişkinlik,ödem, kilo alma, bulantı, kusma, yorgunluk, sıcak basmaları, iştah değişiklikleri, tansiyon yüksekliği, görme bulanıklığı, baş ve kasık ağrısı, konsantrasyon kusuru, enerji kaybı, sakarlık, ağlama krizleri gibi davranışsal değişiklikler görülür. Adet öncesi gerginlik sendromu olan bayanlarda adet ağrısı daha şiddetli görülür. Bir hastada bu belirtilerin hepsinin birden olması şart değildir.
Premenstruel sendromda (Adet öncesi gerginlik sendromu) adetten 10-15 gün önce başlayan ve adete kadar devam eden fiziksel ve ruhsal bozukluklar vardır. Oysa adet ağrısında, adet başlamadan birkaç saat önce başlayan ve ilk 1-3 gün yoğun hissedilen kasık ağrısı şikayeti mevcuttur. Bu şekilde, adet ağrısı ile premenstruel sendrom birbirinden ayrılır.
Premenstruel sendrom (Adet öncesi gerginlik sendromu), tanısını koymak için günümüzde geçerli objektif tarama ve tanı testi yoktur. Bu sendromda görülen şikayetlerle ilgili olabilecek psikiyatrik, mide-barsak, genital ve idrar yoluna ait hastalıkların muayene ile ekarte edilmesi ve doktorun bu sendromdan şüphelenip hastanın hikayesini iyi alması ile tanı konulur.
Premenstruel sendrom (Adet öncesi gerginlik sendromu), öneriler ve ilaç desteği ile tedavi edilir. İlk önce yeme alışkanlığının değiştirilmesi gerekir. Az ve sık, yağsız karbonhidrattan zengin düzenli dengeli beslenmek gerekir. Ayrıca kafein, alkol,sigara, çikolatadan uzak durmak faydalı olur. Stres ile başa çıkabilmek için yoga veya düzenli egzersiz tedavide etkilidir. Düzenli egzersiz, serotonin hormonunun artmasını sağlayarak tedavide etkili olur.
İlaç tedavisi olarak; şişkinlik ve ağrı için günde 1 gr kalsiyum, ödemi engellemek için günde 300mgr magnezyum kullanılır. Ayrıca anti-oksidan olan B ve E vitaminleri, non-steroid anti enflamatuar ilaçlar, ödem için aldosteron antagonisti olan spironolakton faydalıdır. Tedavide bitkisel ilaçlar da öne sürülmüştür. Selektif serotonin gerialım inhibitörü olan fluoxetine %60 etkilidir. Tedavi rejimi adetten 15 gün önce başlanmalı ve adete kadar devam edilmelidir.
Yrd. Doç. Dr. Hakan PEKER
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
Leave Your Comment