Gebelere Önerİler

Gebelikte ciltte kuruma veya yağlanma gibi şikayetler olabilir. Bu şikayetler, hamileliğe bağlı hormonal değişikliklerden olur. Cildiniz kuruysa nemlendirin, yağlıysa yüz yıkama jeli veya hafif bir sabunla yıkayarak temiz tutun. Akne (sivilce) ilaçları kullanmayın. İlaç kullanımı için mutlaka hekiminize danışın.

Hamileliğinizde varisi engellemek için, destekleyici külotlu çorap giyin, bacaklarınızı yüksekte tutun, otururken bacak bacak üstüne atmayın, ağır yük taşımayın, günde 30 dakikayı geçmeyecek kadar ılımlı egzersiz yapın.

Memelere ait deformiteler, genetiğe, yer çekimine yaşa bağlı olsa da, hamilelik sırasında iyi bir göğüs desteği gerekir. Bu destek için sporcu sütyenleri kullanılabilir. Ayrıca üst bedeni sıkı tutmak için egzersiz yapılabilir.

Rahatsızlık veren, dinlenmenizi gerektiren, kalp atışınızı 120-150’nin üzerine çıkaran, vücut ısınızı arttıran aşırı düzeydeki egzersiz seviyesinden uzak durun. Egzersiz öncesi, sırası ve sonrasında bol sıvı alın.

Rahat sıkmayan elbiseler giyin.

Cildinizdeki koyulaşma ve lekeler güneşe çıktığınızda artacaktır. Bunun için günlük 50+ faktörlü güneş koruyucusu kullanın, koruyucu elbiseler giyin ve gölgede durun.

Çatlak oluşumunu en aza indirmek için, cildinizi sıkı, nemli tutun ve yavaş kilo almaya çalışın.

Baş dönmelerinden korunmak için, özellikle yatarken yavaş şekilde kalkın, tüm hareketlerinizin yavaş olmasına özen gösterin, sıcak banyo (38 dereceden yüksek), sıcak suyla dolu küvet ve spa’lardan uzak durun.

Ani ve aşırı kilo alımınızı doktorunuza mutlaka bildirin, bu durum ve vücutta su toplanmasına ve kan basıncındaki değişikliklere bağlı olabilir.

Hamilelik, idrar yolu enfeksiyonlarına yakınlık yaratan durumdur. Tedbir amacıyla idrarı, idrar kesesinde çok tutmamak gerekir. İdrarın, idrar kesesinde fazla beklemesi, bakteri üreme ihtimalini arttırır. Ayrıca idrar yolu sistemini temizlemek için bol su içilmelidir. Yeterli C vitamini almak da, enfeksiyonu önler. Hijyene de dikkat etmek gerekir. Tuvalete girmeden önce ve girdikten sonra ellerin yıkanması gerekir ve de ıslak temizleme mendilleriyle, bölgenin önden arkaya doğru temizliği faydalıdır.

18. haftadan sonra kalbiniz, hamileliğinizi desteklemek için %40-50 daha fazla çalışacaktır. Sağlıklı kalbiniz varsa, bu performans artışı sizin için problem olmayacaktır.

Göbek deliğinizden kasıklarınıza uzanan beyaz hatta linea alba denir. Gebelikte linea alba’da pigmentasyon olur, rengi koyulaşır, linea nigra adını alır. Hipofiz bezi hamileyken daha fazla melanin (pigmentasyon) uyarıcı hormon salgılar. Esmer gebelerde pigmentasyon, açık renkli hamilelere göre daha yoğun olur.

Amniyos mayii, gebenin sistemi tarafından her üç saatte bir yenilenir. Bol sıvı almak, bu dönüşümü destekler ve gebenin dokularının sağlıklı işlemesini sağlar.

Sırtüstü ya da yüzüstü uyumak yerine yan tarafınıza uzanarak uyumayı denemelisiniz. Sol tarafınıza yatarak -tercihen iki bacağınız arasına yastık koyup birini diğerinin üzerine atarak- uyuyabildiğinizde bebeğiniz için kan akışını maksimum seviyeye çıkarabilir, bacak ve ayaklarınızda şişkinliği azaltabilir. Sürekli sırtüstü uyumak kanın kalbe geri gitmesini zorlaştırabilir ve sırt ağrılarını arttırır. Yüzüstü uyumak genelde rahatsızdır. Eğer uyanıp da sırtüstü veya yüzüstü yatıyor olduğunuzu fark ederseniz, endişelenmeyin, sol yanınıza dönüp yatın.

Gebelik hormonları nedeniyle artan dolaşım ve metabolizma hızı nedeniyle hamileyken saç ve tırnaklarınız daha hızlı uzar.

Dişetinizin hassas olduğunu ve kimi zaman da şişip kanadığını fark edebilirsiniz. Dişeti hassasiyeti de hamilelik hormonlarındaki artıştan kaynaklanır.

Göğsünüzde, boynunuzda, yüzünüzde, sırtınızda ve bacaklarınızda örümcek şeklinde damarlar (bir merkezden dağılan parlak kırmızı damarlar) oluşabilir. Damarlardaki diğer değişiklikler de doğumdan sonra çoğunlukla yok olurlar.

Sersemlik ve baygınlık hali, anemi işareti olmakla birlikte kan şeker seviyesinin düşük olduğunda da görülebilir. Kan şekerinizi istikrarlı tutmak için sık ve küçük öğünler tüketin, yanınızda kan şekerinizi yükseltmek için atıştırmalıklar taşıyın.

Bacaklarlarınızda varis olabilir. Hemoroidiniz (basur) olabilir. Hemoroidler kanayabilir, yanabilir ve ağrı yapabilir. Hemoroidi engellemenin en iyi yolu kabız olmamaya çalışmaktır.

Rahminiz 5. Ayın sonunda göbek deliği seviyenize ulaşmıştır.

24. haftada her geçen gün bebeğinizin hareketlerinin daha çok farkına varırsınız. Bir başkasının karnınıza dokunarak bebeğinizin hareketlerini hissedebilmesi için birkaç hafta daha geçmesi gerekir.

Gün içinde iki ya da üç kereden fazla kusarsanız ya da önceden kusmazken sonra kusmaya başlarsanız, aynı gün doktorunuza haber verin. Hamileliklerin yaklaşık %5’inde bulantılar doğuma kadar sürer.

Gıdaya bağlı hastalıklardan kaçınmak için çiğ yiyecekler yemeyin. Çiğ ya da az pişmiş et, tavuk, balık, çiğ balıktan suşi ya da çiğ filiz yemeyin. Çiğ ya da kısmen pişmiş (katı olmayan) yumurta ya da salata sosu tüketmeyin.

Hemoroid gelişimini en aza indirmek ya da azaltmak için bol sıvı alın, bol taze sebze ve meyve tüketin, saatlerce aynı yerde oturmaktan kaçının, aşırıya kaçmadan egzersiz yapın ve yürüyün.

Egzersiz yaparken yavaş olun ve zorlamayın. “Ne kadar acı, o kadar kazanç” ifadesinde özetlenen egzersiz felsefesi hamilelikte geçerli değildir. Yoga, pilates ya da taichi ile özdeşleşmiş esneme, denge ve sıkılaştırma egzersizlerine yoğunlaşın.

Bebeğinize ve plasentaya (eş-son) giden kan akımı, en çok sol tarafınıza yattığınızda fazla olur. Yorgunluğu, ödemleri, ağrıyı ve nefes darlığını azaltmak için sol tarafınıza yatın.

Şiddetli derecede baş ağrınız, görmede bulanıklık, ani kilo alımı, baş dönmesi ya da ellerde ve yüzde şişkinlik varsa, hemen doktorunuzla temasa geçin.

Yoğurt yemek, mantar enfeksiyonu riskini azaltabilir.

Bebeğiniz büyüdükçe, nefessiz kaldığınızı fark edebilirsiniz. Büyüyen rahim diyaframınıza baskı yaparken akciğerlerinizi doldurup tam olarak nefesinizi vermek zorlaşır.

Pelvik duvarınızdaki kaslar güldüğünüzde, öksürdüğünüzde ya da bir şey kaldırmak için gerildiğinizde sızıntıyı önleyemeyebileceği için, mesanenizi sık boşaltın.

Hamilelik, kadının hayatında yaşamın duygusal yönleriyle baş etme kapasitesinin azaldığı üç dönemden biridir. Diğer iki dönem; ergenlik ve menopozdur.

Şiddetli derecede baş ağrısı, görmede bulanıklık, ani kilo alımı ya da ellerde, bileklerde veya yüzde şişkinlik varsa, hemen doktorunuzla irtibata geçmelisiniz. Bu semptomlar, tansiyon yüksekliğini (preeklampsi, gebelik zehirlenmesi) işaret edebilir. Bu durumda hem siz hem de bebeğiniz tehlike altında olabilir.

30. haftalarda bebeğinizin tekmelerine bağlı olarak, göğsünüzün hemen altında kaburga bölgenizde ağrı, hassasiyet duyabilirsiniz. Kaburga bölgenizdeki ağrıyı uzanarak ve öne eğilmekten kaçınarak geçirebilirsiniz.

Hazımsızlık nedeniyle olan baskıyı hafifletmek için; yatmadan hemen önce yemekten kaçının. Yatağın başını yükseltin, fazladan bir yastık kullanabilirsiniz.

Vaginal akıntınızın rengi değiştiyse, ağrı, yanma, kaşıntı, kanama veya koku eklendiyse doktorunuzla temasa geçin.

Hamilelik döneminde olan diş çürükleri, tükrükteki pH derecesindeki düşüşten ya da yetersiz hijyen veya diş bakımından kaynaklanır.

31. haftalarda kendinizi sakar hissedebilirsiniz. Bu durum, rahminizin genişlemesi, eklemlerinizin gevşemesi ve bebeğinizin pozisyonundaki değişikliklere bağlıdır. Düşerseniz doktorunuzu arayın.

32. haftalarda bebeğiniz büyüdüğünden sizin derin nefes almanızı engelleyebilir. Nefessiz kalmanız bebeğinizin oksijensiz kaldığı anlamına gelmez.

Bacağınızda yanma, ağrı geçmezse doktorunuzla temasa geçin. Kan pıhtısı olup olmadığı böylece değerlendirilir.

33. haftalarda rahim genişledikçe, bağırsaklara baskı artar ve kabızlık şiddeti artar. Kabızlık; bol sebze, meyve ve su tüketmek ile daha az yaşanır. Tanin içeren koyu siyah çay tüketimi kabızlığı arttırır.

Karın bölgesindeki kaşıntılar için losyon kullanın veya yüzün.

35. haftadan sonra eğer bebek inerse; nefes almanızın kolaylaştığını, midenizin kapasitesinin arttığını hissedecek, kasıklarınızda daha fazla baskı duyacak, sık idrara çıkacak hatta belki de idrarınızı tutamayacaksınız.

35. hafta ve sonrası zamanda Braxton-Hicks denen doğuma hazırlık sancılarını hissedersiniz.

Gebelerde bazal metabolizma hızı %25 artar. Bu artış, hem bebeğin sistemine yönelik talepleri hem de gebenin kendi dokularının ihtiyaçlarını karşılar.

Uyurken kramp girmesi yaygındır. Yorulmayarak ve bacakları yukarı kaldırıp dinlenerek, kramplar önlenebilir.

Kırmızı renkte akıntı veya lekelenme olduğunda doktorunuza bildirmelisiniz.

Gebeler tarafından mukus ve amniyotik sıvı karıştırılır. Mukus kitlesi kalındır, berrak veya kanlı sümüğe benzer. Amniyotik sıvı ise likittir.

Amniyotik sıvı geldiğini düşünen gebeler doktorlarıyla temasa geçmelidir.

Braxton-Hicks ya da yalancı sancılarda, kasılmalar karnın altında başlar. Gerçek sancılar, belin altından başlar, karnın altına doğru yayılır. Gerçek doğum sancısına ait kasılmalar giderek kuvvetlenir ve pozisyon değiştirildiğinde geçmez. Gerçek doğum sancısına ishal de eşlik edebilir. Gerçek doğum sancısı, dalgalara benzer; toplanır, yükselir, çözülür ve düşer. Sancı 30-50 saniye sürer. Sancı bittiğinde diğer sancıya kadar hiçbir kasılma hissedilmez.

Doğuma yakın 40. Haftada yürüme, gevşeme ve nefes egzersizleri yapılmalıdır. Kasılma esnasında yürümek ve kontrollü nefes alıp vermek size yardımcı olacaktır.

Yürüyüş kimi zaman doğumun başlamasını teşvik edebilir. Hızlı ya da çok uzağa yürümemeniz gerektiğini unutmayın. Doğumu tetiklemese bile yürüyüş iyi bir egzersizdir.

Jin.Op.Dr Hakan Peker